20 February 2017

Politiek stelsel maakt democratie kapot

Het geroeptoeter in de politiek is inmiddels in volle gang. De verkiezingen staan voor de deur en het ene verkiezingsprogramma valt over het andere heen, nagerekend  door het Centraal Plan Bureau of niet. Zij gaan er namelijk in hun berekeningen vanuit dat er één partij zal gaan regeren. Een volstrekte illusie. De Kiesraad maakte op 22 december jl. bekend dat er 81 partijen (!) deelnemen aan de verkiezingen. De ware invasie van allerlei splinterpartijen zoals “Het gezonde Verstand”, de “Integriteitpartij” , “Artikel 1” en “Nieuwe Wegen”, maken het oerwoud van de Politiek tropisch dicht bebost.

Hoewel de Kiesraad zich al zorgen begon te maken over de grootte van ons stembiljet, het past er allemaal nauwelijks nog op, zijn er grotere problemen te verwachten.  Gesteld dat 81 partijen 150 Kamerzetels zouden moeten verdelen, dan kunt u op uw klompen aanvoelen dat er weinig van de grondtaak van de Politiek “het besturen van ons kikkerlandje” terecht gaat komen.

Nu is het zo dat we een lange geschiedenis op het gebied van het aantal grote partijen hebben. In 1922 scoorden we er ook al 53, weliswaar hadden we toen nog maar 100 Kamerzetels. Dit jaar echter, scoren we het hoogste aantal partijen en dat verontrust de echte democraat. Volgens Wim Voermans (Hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit van Leiden) is er een oorzaak voor deze ontwikkeling. De moderne kiezer is op drift. Sneller meedenken en beslissen en langer “zweven” is aan de orde. Geen wonder zou je zeggen, wat moet je in vredesnaam als kiezer voor keuze maken? Op meerdere partijen tegelijk stemmen zou misschien een oplossing zijn.

Dit alles mag dan vóór de verkiezingen een probleem zijn, maar stel je eens voor hoe het proces van de kabinetsamenstelling gaat verlopen ná de verkiezingen. Los van het feit dat we dit jaar waarschijnlijk de Belgen gaan inhalen met langste kabinetsformatie periode ooit. Omringende landen lachen zich overigens een hoedje. Termen als “polderen”  en “compromitteren” zijn Nederlandse uitvindingen en vooral duurzame (…) bezigheden geworden in de ogen van onze Europese vrienden.

Werkt dit nu allemaal nog wel? Lopen we inmiddels niet een beetje achter de feiten aan met zo’n stok oud politiek systeem. Kunnen we ons land nog wel als een echte democratie beschouwen als de verdeeldheid door zoveel partijen zo groot wordt gemaakt? De stem van het volk versnippert.

Gjalt de Jong van de Rijksuniversiteit van Groningen maakte zich hierover in 2012 ook al grote zorgen.  Hij stelde dat de politieke duurzaamheid onder druk staat en dat dit schadelijk is voor onze economie. Dit laat zich gemakkelijk bewijzen. De huidige samenleving vereist het adequaat handelen van een Politiek stelsel. Veranderingen gaan razend snel en de belangen zijn mondiaal groot, ook voor Nederland. Wachten en debatteren is geen optie, maar het is inmiddels al wel 2017 en er is nog geen politiek leider opgestaan die dit eens echt serieus gaat nemen. Over leiderschap gesproken…

Laten wij de discussie op gang brengen, het moet toch echt drastisch anders.

De democratie staat op het spel. Met minder partijen regeren elimineert bijvoorbeeld de fractionele verschillen tussen de verkiezingsprogramma’s. Dat levert veel meer duidelijkheid op en is door het invoeren van een hogere kiesdrempel of het halveren van het aantal ministeries, bij wet, realiseerbaar, volgens De Jong. Daarnaast mag de kabinetsformatie maximaal 5 dagen duren, lang zat! Het dwingt effectiviteit en realisme af. Lukt het niet binnen die tijd dan regeren we met een, reeds vooraf vastgesteld zakenkabinet van uiteraard ter zake kundige directeuren-generaal van Ministeries, verder. Gewoon goed voor een betrouwbare en duurzame Nederlandse democratie.

Het draagvlak in de samenleving voor andere en soortgelijke noodzakelijke wijzigingen in ons politiek stelsel is vrijwel onbekend. De vastgeroeste Kamerorde lijkt er niet van te willen weten, misschien wel uit eigen belang …maar u wilt daar waarschijnlijk wel van weten!

Het is ons inziens een stevig onderzoek waard,  “Red onze democratie, luister naar de echte stem van het volk!”

Politiek stelsel maakt democratie kapot